FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Ekoreportaże Jana Mencwela i Michała Książka w świetle paradygmatu dziennikarstwa ekologicznego

Data publikacji: 02.10.2024

Zeszyty Prasoznawcze, 2024, Tom 67, Numer 3 (259), s. 11 - 30

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.24.023.20057

Autorzy

Edyta Żyrek-Horodyska
Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. prof. Stanisława Łojasiewicza 4 30-348 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-7276-1736 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Ekoreportaże Jana Mencwela i Michała Książka w świetle paradygmatu dziennikarstwa ekologicznego

Abstrakt

Niniejszy artykuł ma na celu omówienie cech charakterystycznych reportażu ekologicznego w kontekście głównych założeń paradygmatu określanego mianem dziennikarstwa ekolo­gicznego. Przedmiotem badań, przeprowadzonych przy wykorzystaniu metody close reading oraz wypracowanych w obszarze ekokrytyki praktyk „zielonego czytania”, są dwa tomy reportażowe: „Betonoza. Jak się niszczy polskie miasta” Jana Mencwela oraz „Atlas dziur i szczelin” Michała Książka. W artykule postawiono hipotezę, iż autorzy tych prac, mimo że z odmiennych perspektyw przedstawiają roślinną historię miasta, tworzą teksty wpisujące się w ramy dziennikarstwa dokumentarno-interwencyjnego. Badania wykazały, że wspólnym mianownikiem obu ekoreportaży jest myślenie o ochronie miejskiej przyrody w kategoriach etycznych i eksponowanie przez reporterów performatywnego charakteru ich publikacji.

 

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Adamczewska‑Baranowska I. (2023). Rurbanalia. O dwóch typach tekstowych biodróży miejskich. Przegląd Kulturoznawczy, nr 4, s. 459–474.

Balbus S. (1999). Zagłada gatunków. Teksty Drugie, nr 6, s. 25–39.

Borchardt A., Dunn K., Simon F.M. (2023). Climate Journalism that Works – Between Know­ledge and Impact [https://www.ebu.ch/files/live/sites/ebu/files/Publications/strategic/open/News_report_2023_Climate_Journalism.pdf; 20.03.2024].

Buell L. (1995). The Environmental Imagination: Thoreau, Nature Writing, and the Formation of American Culture. Cambridge.

Carrington D. (2019). Why the Guardian is Changing the Language it Uses about the Environment [https://www.theguardian.com/environment/2019/may/17/why-the-guardian-is-changing­-the-language-it-uses-about-the-environment; 20.07.2024].

Darska B. (2023). Czas reportażu. O tym, co się działo wokół gatunku po 2010 roku. Olsztyn.

Domańska E. (2013). Humanistyka ekologiczna. Teksty Drugie, nr 1–2, s. 13–32.

Durczak J. (2010). Rozmowy z ziemią. Tradycja przyrodopisarska w literaturze amerykańskiej. Lublin.

Dziennikarze dla planety [https://dziennikarzedlaplanety.pl/; 20.07.2024].

Fiedorczuk J. (2021). Katastrofa wyobraźni. Polityka, nr 36, s. 75.

Grochowski G. (2001). Pośmiertny tryumf genologii. Teksty Drugie, nr 5, s. 100–110.

Korczyńska‑Partyka D. (2018). Urbonatura – hybrydyczna przestrzeń miasta. Na przykładzie twórczości Mirona Białoszewskiego. Teksty Drugie, nr 2, s. 138–155.

Korwin-Piotrowska D. (2022). Testowanie gatunku, testowanie gatunkiem. Tematy i Konteksty, nr 12, s. 11–30.

Książek M. (2023). Atlas dziur i szczelin. Kraków.

Książek M. (2014). Nauka o ptakach. Białystok.

Lisowski K. (2011). Adam Wajrak: Dziennikarstwo ekologiczne w Polsce nie istnieje [https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/adam-wajrak-dziennikarstwo-ekologiczne-w-polsce-nie­-istnieje; 15.03.2024].

López A., Ivakhiv A., Rust S. i in. (ed.) (2023). The Routledge Handbook of Ecomedia Studies. London–New York.

Mencwel J. (2020). Betonoza. Jak się niszczy polskie miasta. Warszawa.

Mocatta G. (2015). Environmental Journalism. New York.

Napiórkowski M. (2022). Naprawić przyszłość. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby uratować świat. Kraków.

Ochwat M. (2020). Katastrofa klimatyczna non-fiction. Kultura Współczesna, nr 2, s. 204–218.

Petryczkiewicz D. (2023). Recepta na urbanocen? Biodróżowanie z pszczołami samotnicami [rozmowa] [https://krytykapolityczna.pl/kraj/recepta-na-urbanocen-biodrozowanie-z-pszczo­lami-samotnicami-rozmowa/; 20.07.2024].

Roszczynialska M. (2020a). Dendrofilia. Literatura wrażliwa na drzewa (o twórczości Michała Książka). W: E. Konończuk, E. Nofikow‑Dobrodumow, E. Sidoruk (red.). Poetyki doświad­czenia przestrzennego (s. 231–266). Białystok.

Roszczynialska M. (2020b). Poetyka aktywnej wrażliwości Michała Książka (w dobie antropoce­nu). W: M. Kochanowski, K. Sawicka‑Mierzyńska (red.). Twórczość Wiesława Kazaneckiego oraz laureatów nagrody literackiej jego imienia (s. 151–169). Białystok.

Rybicka E. (2018). Biopolis – przyroda i miasto. Teksty Drugie, nr 2, s. 57–74.

Schäfer M.S., Painter J. (2021). Climate Journalism in a Changing Media Ecosystem. Assessing the Production of Climate Change-related News around the World. WIREs. Climate Change, nr 1, s. 1–29.

Solnit R. (2018). Zew włóczęgi, przeł. A. Dzierzgowska, S. Królak. Kraków.

Steciąg M. (2008). Dziennikarstwo ekologiczne – problem języka. Studia Medioznawcze, nr 1, s. 55–65.

Szaj P. (2023). O językach antropocenu – uwagi wstępne. Annales Universitatis Paedagogicae Cra­coviensis. Studia Poetica, nr 11, s. 3–19.

Szalewska K. (2022). Ekoliteratura w kontekście animal studies i zwrotu etycznego. Porównania, nr 1, s. 95–113.

Średziński K. (2020). Ekopoetyka w czasach katastrofy: rozmowa z Filipem Springerem [https://architektura.muratorplus.pl/krytyka/ekopoetyka-w-czasach-katastrofy-rozmowa-z-filipem­-springerem-aa-objJ-5qsK-ZheK.html; 10.03.2024].

Święcicka O. (2023). Filip Springer: Świat znika na naszych oczach [https://www.vogue.pl/a/roz­mowa-filipem-springerem-o-pracy-nad-mein-gott-jak-pieknie; 12.03.2024].

Szkoła Ekopoetyki [http://archiwum.instytutr.pl/pl/ekopoetyka/; 20.03.2024].

Tomaszewska W. (2018). „Zielone pisanie”, „zielone czytanie”. Humanistyka ekologiczna jako projekt badań literaturoznawczych. Studia Ecolgiae et Bioethicae, nr 4, s. 77–95.

Ubertowska A. (2013). Natura u kresu (ekocyd.). Podmiotowość po katastrofie. Teksty Drugie, nr 1–2, s. 33–44.

Zgoła C. (2018). O roślinnej historii miasta z perspektywy jego mieszkańców. Teksty Drugie, nr 2, s. 255–271.

Żyrek‑Horodyska E. (2021). Funkcjonowanie dziennikarstwa rozwiązań w środowisku cyfrowym. Casus grupy Outriders. Kultura i Społeczeństwo, nr 4, s. 53–71.

Żyrek‑Horodyska E. (2019). Slow journalism, czyli reporterska szkoła uważności. Społeczeństwo i Polityka, nr 4, s. 25–41.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2024, Tom 67, Numer 3 (259), s. 11 - 30

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Ekoreportaże Jana Mencwela i Michała Książka w świetle paradygmatu dziennikarstwa ekologicznego
Angielski: Ecoreportages by Jan Mencwel and Michał Książek in the Context of the Environmental Journalism Paradigm

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-7276-1736

Edyta Żyrek-Horodyska
Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. prof. Stanisława Łojasiewicza 4 30-348 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-7276-1736 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. prof. Stanisława Łojasiewicza 4 30-348 Kraków

Publikacja: 02.10.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Edyta Żyrek-Horodyska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski